Bilim insanları Güneş sistemi dışındaki gezegenleri inceleyerek gezegen oluşumuna yönelik anlayışları geliştirmeye çalışıyor. Gökbilimciler tarafından bu bağlamda keşfedilen Jüpiter büyüklüğündeki yabancı bir gezegen keşfedildi. Bu gezegeni ilginç kılan şey ise bazı özelliklerinin olağandışı olması.
Donanımhaber’deki detaylara göre bu ötegezegen (güneş sistemi dışındaki bir gezegen) ilk olarak NASA’nın Transiting Exoplanet Survey Uydusu kullanılarak tespit edildi; ancak veriler bunun bir gezegen olduğunu doğrulamak için yetersizdi.
Birmingham Üniversitesi’nden gökbilimciler Şili’nin Atacama Çölü’nde bulunan SPECULOOS Güney Gözlemevi’ni kullanarak bu ötegezegeni daha yakından incelemeye başladı. Ekip ayrıca bu gözlemleri doğrulamak için Hawai’i’deki Subaru Teleskobu’nu kullanarak gezegenin kütlesini de ölçtü.
FARKLI OLMASININ İKİ NEDENİ VAR
Gezegen (TOI-4860 b) düşük kütleli ya da kırmızı cüce bir yıldız olan ev sahibi yıldızının (TOI-4860) yörüngesinde yer alıyor. Keşfedilen gezegen kendi yıldızının etrafındaki bir tam turu ise 1,52 günde tamamlıyor. Bununla birlikte TOI-4860 b, iki temel nedenden ötürü “olağandışı bir gezegen” olarak nitelendiriliyor.
Bunlardan ilki, gezegenin kütlesiyle alakalı.
Düşük kütleli yıldızların kendi sistemlerinde yüksek kütleli gezegenlerin oluşumuna yol açması beklenmez. Genel olarak kabul gören gezegen oluşum modeline göre, bir yıldız ne kadar az kütleye sahipse, o yıldızın etrafındaki materyal diski de o kadar az kütleye sahip olmalı.
Bu konu hakkında açıklama yapan George Dransfield, “Gezegenler bu diskten oluştuğu için, Jüpiter gibi yüksek kütleli gezegenlerin oluşmaması bekleniyordu. Ancak biz bunu merak ediyorduk ve bunun mümkün olup olmadığını görmek için gezegen adaylarını kontrol etmek istedik. TOI-4860 bizim ilk onayımız ve aynı zamanda böylesine yüksek kütleli bir gezegene ev sahipliği yapan en düşük kütleli yıldız.” ifadelerini kullandı.
İkinci olarak ise, gezegen ağır elementler açısından oldukça zengin görünüyor. Çalışmayı yöneten ötegezegenbilim profesörü Amaury Triaud, benzer ağır elementlerin ana yıldızda da tespit edildiğini ve bu durumun ağır elementlerin gezegen oluşum sürecini olumlu bir şekilde etkileyebileceği düşüncesini desteklediğini ifade ediyor.
TOI-4860 b’nin kısa yörünge periyodu, ana yıldızının yüksek metalikliği gibi özellikleriyle birlikte, bu sistemin sıcak Jüpiterlerin atmosferlerini incelemek ve bu gaz devlerinin nasıl doğduğunu daha iyi belirlemek için özellikle yararlı olabileceği anlamına geliyor. Bu ötegezegenin keşfinin ardındaki ekip şimdi Şili’nin kuzeyindeki Atacama çöl bölgesinde bulunan Very Large Telescope’u (VLT) kullanarak küçücük ana yıldızların etrafında benzer gezegenleri keşfetmeyi amaçlıyor.
